عملیات والفجر هشت

عملیات والفجر هشت

فاو، اوج حماسه ی قوای اسلام

با فتح خرمشهر دشمن در صحنه ی رویارویی با رزمندگان اسلام به لاک دفاعی فرو رفت پیروزی هایی که پس از آن بدست آمد، برتری قدرت ایران را در جبهه های جنوب آشکار کرد. این روند تا سال 1364 یعنی شروع حمله ی ایران به شبهه جزیره ی فاو ادامه داشت.

عملیات در اروند پس از بررسی های لازم و استفاده از تجربیات و بکارگیری تدابیر مهم نظامی و اطلاعاتی انجام شد. این تدابیر در سه بخش مهم یعنی آموزش، شناسایی و تدارکات متمرکز می شد. آموزش نیروهای ایرانی در یگان های مختلف با روحیه های بالا ادامه پیدا کرد و تعدادی از گردان ها آموزش های تخصصی و ویژه دیدند؛ به موازات آن شناسایی منطقه و بررسی همه ی عوامل دخیل در عملیات انجام پذیرفت. اینکار با حساسیت و وسواس از سوی فرماندهان دنبال می شد سعی بر آن بود که دشمن به هیچ وجه متوجه حرکات در منطقه نشود، چرا که این قطعه از جبهه برای عراق اهمیت ویژه داشت.

فاو زمینی است محصور در میان رودخانه ی اروند، خلیج فارس و خورعبدالله، که از سمت خشکی به بصره منتهی می شود. در شمال این منطقه رودخانه ی اروند و جزیره ی آبادان واقع شده و در فاصبله 90کیلومتری شمال غربی آن شهر صنعتی بصره قرار دارد. همچنین در جنوب فاو خورعبدالله، خلیج فارس و در جنوب غربی بندر ام القصر قرار دارد.

گذشته از همه ی این موارد دو دلیل عمده ی نزدیکی به بصره و گذرگاه اتصال به خلیج فارس کافی بود که عراق تدابیر شدید و امکانات وسیعی را در منطقه لحاظ کند.

نکته ی دیگر در شناسیایی ها که قوای ایران می بایست بر آن اشراف و آگاهای کامل می یافتند وجود عوارض طبیعی بود. از مهم ترین آن ها می توان به رودخانه ی خروشان اروند اشاره کرد.

 رودخانه ای که با اتصال به آب های آزاد شرایط استثنایی دارد و به لحاظ عمق و عرض نیز با رودخانه های دیگر متفاوت است و شاید یکی از دلایل غافل گیری دشمن همین بود که عراق تصور نمی کرد، یگان های رزمی ایران قادر به عبور  از اروند باشند.

 از ماه ها پیش یگان های مهندسی و تدارکاتی مشغول آماده سازی منطقه و تامین نیروها بودند که از جمله می توان به احداث چند جاده در میان نخلستان ها و تدارک چندین اسکله یاد کرد.

سرانجام عملیات والفجر هشت در ساعت 22.10دقیقه روز 20بهمن ماه1364 آغاز شد. نیروهایی که ماه ها منتظر چنین شبی بودن با شنیدن رمز عملیات هجوم کسترده ی خود را آغاز کردند.

"بسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوه الا باالله العلی العظیم و قاتلوهم حتی لا تکون فتنه یا فاطمه الزهرا یا فاطمه الزهرا یا فاطمه الزهرا "

با آغاز عملیات لشکرها و تیپ های نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با پشتیباینی آتش توپخانه ی ارتش مبادرت به شکست خط دشمن کردند، با توجه به احتمالی که در هوشیاری دشمن مطرح بود شکستن خط پاکسازی و گرفتن سر پل مناسب نقش اساسی را در تضمین موقعیت عملیات داشت. غواص ها می بایست معابر را برای نیروهای قایق سوار باز کرده تا آن ها بتوانند از این معابر وارد ساحل دشمن شده و تا روشنایی صبح منطقه را جهت تثبیت و استحکام سرپل پاکسازی کنند.

 در لحظه شکستن خط و درگیری با عراقی ها هوای مه آلود و نم نم باران غواصان برای انجام بهتر عملیات یاری نمود. عراقی ها که غافل گیر شده بودند بی هیچ مقاومتی پا به فرار گذاشتند؛ یکی دو ساعت پس از درگیری، شنود بی سیم دشمن حکایت از اوضاع نابسامان و بهم ریخته ی خطوط دفاعی عراق داشت. هر یک از فرماندهان  عراقی نسبت به منطقه تحت الحفظ خود سلب مسئولیت نموده و یکسره از رده ها ی بالای خود درخواست کمک میکردند.

 روز نخست عملیات در شرایطی سپری گردید که دشمن به دلیل غافل گیری طولانی نا آگاهی نسبت به اوضاع و ابری بودن آسمان برای هر گونه عکس العمل زمینی و هوایی مهلتی نیافت حتی از سرمایه گذاری در خصوص نیروهای پیاده موجود و تجهیزات عاجز ماند. رزمندگان ایرانی پس از تصرف کامل فاو در محور های بصره-ام القصر و البحار به پیشروی ادامه داند تا عراق را هر چه بیشتر از شهر فاو دور نگه دارند.

 پیشروی رزمندگان زنگ خطر سقوط بصره را به صدا درآورد و عراق مجبور شد تا به هر قیمتی از پیشروی قوای ایران بکاهد. در روزهای بعد درگیری های سختی بین طرفین روی داد ولی این جنگ و گریزها در کنار خورعبدالله و منطقه ای بنام کارخانه ی نمک به اوج خود رسید. اما عراق دیگر نتوانست به خطوط دفاعی سابق خود در منطقه برگرد و به شکست خود در شهر فاو اعتراف کرد.

حدود دو ماه منطقه زیر آتش سنگین و پاتک های سخت و بمباران های وحشتناک قرار داشت تا آنکه رفته رفته اوضاع آرام گرفت و خطوط پدافندی تثبیت شد. در آن میان توپخانه نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با تلاش بی وقفه خود سعی داشت تا حد امکان از رزمندگان مستقر در خط حمایت و پشتیبانی نماید.

 در طی عملیات والفجر هشت نزدیک به 800کیلومتر مربع از خاک عراق آزاد گردید و تلفات و خسارات سنگین بر دشمن وارد آمد. عراق در جریان عملیات نزدیک به 57000تن کشته و زخمی و اسیر برجای گذاشت که در میان کشته شدگان یک فرمانده لشکر و 5فرمانده تیپ و در میان اسیران چندین سرهنگ ستاد، سرهنگ دوم، سرگرد و افسر جزء، خلبان هواپیما و چرخ بال و چندین درجه دار وجود داشتند. در مجموع ده تیپ پیاده کماندویی و نیروی مخصوص  و دو تیپ زرهی، 4گردان ضدهوایی، 10گردان جیش الشعبی و 5گردان توپخانه ی دشمن 100درصد منهدم گردید. همچنین در جریان عملیات والفجر هشت فاو، تعدا 39فروند از هواپیماهای دشمن، 5فروند چرخ بال و 54دستگاه تانک و نفربر، 250دستگاه خودروی نظامی، 20عراده توپ صحرایی، 55عراده توپ ضدهوایی 2فروند ناوچه موشک انداز و 5دستگاه دستگاه مهندسی منهدم و 95دستگاه تانک و نفربر، 180دستگاه خودرو، 20عراده توپ صحرایی، 120عراده توپ ضد هوایی، 3دستگاه رادار موشک، و 30 دستگاه مهندسی از میان تجهیزات ارتش عراق به غنیمت رزمندگان ایران درآمد.

در فرایند 74روز نبرد گسترده، که صحنه ی واقعی رویارویی نیروی نظامی و ماشین جنگی حزب بعث عراق با توان رزمندگان قوای ایران بود ایران بر سواحل شمالی خورعبدالله و شبهه جزیره فاو، شهر فاطمیه مسلّط و راه ورود عراق به خلیج فارس مسدود شد.