عملیات محرم

عملیات محرم

فرو بردن ارتش عراق در حالت انفعالی محض

پس از انجام عملیات موفق و موثر بیت المقدس، فتح المبین، مسلم بن عقیل ع، ثامن الائمه ع و ... نمی بایست به عراق فرصت خارج شدن از حالت انفعالی و دفاعی داده می شد؛ بنابراین در طرح عملیات محرم علاوه بر آزادسازی ارتفاعات مرزی حُمرین در جبهه جنوبی و تصرف جای پا برای تهدید منطقه ی العماره ی عراق، این موارد نیز مد نظر فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت.

قرار بود در محور عین خوش زویدات در جنوب شرقی دهلران، رزمندگان اسلام در سه مرحله حمله را انجام دهند تا اینکه مرحله ی نخست عملیات در ساعت 8.22دقیقه 10آبان1361 با رمز "یا زینب س" به فرماندهی قرارگاه عملیاتی کربلا به اجرا درآمد.

نیروهای خودی توانستند در کمتر از نیم ساعت پس از اعلام حمله در یک محور شماری از نیروهای عراقی را به اسارت درآورده و در محور دیگر نیز نیروهای دشمن، با استعداد یک تیپ به محاصره درآمدند و بیشتر آنها اسیر شدند.

در ساعت 6صبح روز بعد بجز جناح چپ منطقه عملیات، کلیه ی یگان ها به اهداف تعیین شده دست یافتند. در روز اول عملیات همه ی نیروها به هم ملحق شدند. تنها یگان های قرارگاه چهارم بخاطر طغیان رودخانه دویرج و فقدان پل، نتوانستند اهداف خود را در منطقه چم هندی و روبوت به طور کامل تصرف نمایند.

 در نتیجه طی این مرحله 550کیلومتر مربع از خاک ایران از جمله ارتفاعات 400، 298، پل چمسری، حوزه ی نفتی بیات، نهر عنبر، آزاد و جاده ی عین خوش به دهلران از زیر دید و تیررس دشمن خارج شد.

همچنین شهرک طیب عراق تحت اشراف قوای ایرانی قرار گرفت. تلفات و ضایعات وارده به دشمن شامل انهدام هشت تا دوازده یگان سازمانی از بیست تا هفتاد درصد، انهدام نود دستگاه تانک و نفربر، 130دستگاه خودرو، سقوط هفت فروند هواپیما و به غنیمت گرفتن 45دستگاه تانک و نفربر، 100دستگاه خودرو، مقدار انبوهی سلاح سبک و کشته و زخمی نمودن و به اسارت در آوردن 4570تن از نیروهای دشمن بود.

در مرحله ی دوم با وجود پیروزی های مرحله نخست و از هم پاشیدگی و ضعف روحیه ی دشمن به لحاظ عدم موفقیت قرارگاه چهارم در مرحله نخست و خالی ماندن جناح چپ، مواضع فتح شده نیز در معرض تهدید و پاتک دشمن بود. بنابراین ترمیم رخنه ی بوجود آمده ضروری می نمود.

 برای همین هدف مرحله ی دوم عملیات محرم روز سه شنبه 10آبان ماه1361 در ساعت 2.30دقیقه بامداد آغاز شد.

نیروهای خودی در ساعت پنج صبح با الحاقی که صورت گرفت محاسبه ی دشمن را کامل کردند. در این مرحله 150کیلومتر مربع  از زمین های اشغال شده آزاد و شش یگان دیگر عراق از 20 تا 65درصد منهدم شدند، همچنین تعداد دیگری از نیروهای عراقی به اسارت در آمدند.

هدف مرحله سوم عملیات محرم، تصرف همه ی بلندی های غربی حمرین و جاده ها و مراکز مهم عملیاتی و ایجاد و تامین لازم برای جاده ی آسفالته ی چمسری، شرحانی و زبیدات و جاده ی شوسه ی زویدات طی بود!

به همین منظور در ساعت 22روز دوشنبه 15آبان ماه1361 حمله ی مرحله ی سوم آغاز شد.

نبرد گسترده به واسطه ی مقاومت پراکنده ی نیروهای ارتش عراق و عدم پاک سازی منطقه در ساعت 8صبح سه شنبه 16آبان ماه به پایان رسید و در نتیجه 300کیلومتر مربع از خا ک عراق شامل پاسگاه های زبیدات، شرحانی، ابوغریب و همچین تاسیسات نفتی شامل 30تا 35 حلقه چاه نفت آزاد شد.

همچنین سازماندهی 14 تیپ عراقی حاضر در این نبرد آسیب دید . تجهیزاتی که از ماشین جنگی عراق از بین رفت 170دستگاه تانک و نفربر، صد دستگاه خودرو، 15قبضه توپ 106م م و 3 فروند هواپیما بود.

همچنین 14دستگاه تانک و نفربر، 150دستگاه خودرو، 51 قبضه توپ 106م م و نیز تعدادی از سلاح های سنگین و نیمه سنگین به دست رزمندگان اسلام افتاد.

 نیروهای عملی کننده ی ایران در این عملیات شامل چهار لشکر پیاده، یک لشکر زرهی و یک تیپ احتیاط از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یک تیپ از نیروی زمینی ارتش بودند.

نیروی زمینی تازه تاسیس شده ی سپاه پاسدران انقلاب اسلامی در این عملیات به خوبی از تانک ها و زره پوش های غنیمتی بهره برداری کرد.

کوتاه از مستند "فرماندهان"