عملیات ثامن الائمه (ع)

عملیات ثامن الائمه (ع)

شکست حصر آبادان به فرمان امام خمینی (ره)

 

در نخستین ماه های سال 1360 شهید یوسف کلاه دوز قائم مقام وقت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طرح شکست حصر آبادان را به شورای عالی دفاع ارائه داد. پس از تصویب طرح و هماهنگی با نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی و نیرو های تحت امر سپاه پاسداران چگونگی عملیات و نحوه انسجام و ادغام نیرو ها ، همچنین نام حمله، روز و ساعت آن مشخص شد.

موقعیت جغرافیایی زمین و طرز گسترش و آرایش یگان های ارتش عراق در منطقه ی جنوب به گونه ای بود که یک حمله ی غافل گیرانه و محاصره ی برق آسا می توانست ضربه ی کمرشکنی به دشمن وارد سازد. فراتر از همه ی انگیزه هایی که برای عمل در شرق رودخانه ی کارون و پاکسازی دشمن در آن نقطه به لحاظ سیاسی و نظامی وجود داشت، نظر صریح فرمانده ی کل قوا حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه حضر آبادان بایستی شکسته شود، بود.

 این فرمان پس از گذشت یک سال از آغاز جنگ و محاصره ی  شهر ساحلی آبادان همچنان به صورت یک مسئولیت بر دوش فرماندهان و به ویژه ارتشیان لشکر 77 خراسان که در آن منطقه مستقر بودند سنگینی می کرد.

 سرانجام در ساعت 1 بامداد 5مهرماه 1360 نخستین عملیات مشترک ارتش و سپاه با نام ثامن الائمه (ع) و با رمز «نصر و من الله فتح قریب» به منظور تصرف پل های روی کارون و قطع حلقه ی ارتباطی نیروهای محاصره کننده دشمن با یکدیگر آغاز شد.

پیروزی در این عملیات به معنای ورود به مرحله ی تازه ای از جنگ و گشودن گره ی کور جنگ محسوب می شد. نزدیک به 13 کیلومتر از کناره ی رود کارون  و به همین میزان از کارون تا جنوب جاده ی ماهشهر–آبادان در اشغال دشمن بود به گونه ای که دو جاده ی اهواز-آبادان و ماهشهر–آبادان در منطقه اشغال شده قرار داشت و قسمت هایی از آن نیز در تصرف دشمن بود. استحکامات مهمی که عراق برای پدافند در این منطقه به وجود آورده بود، به اندازه ای به آن ها قوت قلب بخشید که تمام منطقه را با آرامش خاطر از دوپل قُسبِه و خُفار و گاهی هم با یک پل تدارک و پشتیبانی می کردند.

با این وجود ساعت 14 روز پنجم مهرماه  یعنی به فاصله ی 13 ساعت از آغاز عملیات اعلام شد که، دومین پل ارتباطی دشمن با غرب کارون نیز به تصرف نیروهای رزمنده ایران درآمده است و پیشروی از همین نقطه ادامه دارد.

 عراق با استعداد سه تیپ از لشکرهای زرهی 3 و111 ، چهار گردان پیاده و پنج گردان توپخانه در منطقه حضور داشت. از جمله خسارات و تلفات دشمن در عملیات ثامن الائمه (ع) انهدام 90 دستگاه تانک و نفربر ، 100 دستگاه خودرو ، دو پل PMP و کشته و زخمی شدن و اسارت بیش از 3800 تن از نیرو های عراقی بود؛ هم چنین مقدار قابل توجهی تجهیزات پیشرفته از آنها به غنیمت گرفته شد که عبارت بودند از 160 دستگاه تانک و نفربر ، 150 دستگاه خودرو نظامی، 30 دستگاه بولدوزر، 5 قبضه توپ 152 میلی متری دور برد،  2 قبضه موشک انداز کاتیوشا، شماری توپ 106 میلی متری و مقداری اسلحه ی سبک و سنگین و مهمّات.

تلفات و خسارات زیاد دشمن در طی دو روز عملیات بواسطه ی حمله ی سریع و شیوه ی تهاجم نیرو های ایرانی بود؛  به همین سبب به لشکر 77 خراسان لقب «لشکر پیروز خراسان» داده شد.

 فرماندهان ایرانی در این نبرد به سه هدف مهم دست یافتند که نشان می داد با اطاعت از فرمان رهبری می توان دست به یک عملیات موفق  و گسترده زد که دارای این ویژگی ها باشد:

1-  انهدام نیرو های دشمن

2- آزاد سازی نیرو های خودی از حلقه ی محاصره

3-  آماده شدن برای حمله ی تعیین کننده ی نهایی

پس از انجام موفق عملیات ثامن الائمه (ع) و اعلام تبریک خبر شکست حصر آبادان به محضر امام خمینی (ره)  هواپیمای نظامی  C-130حامل شماری از فرماندهان جنگ، به هنگام بازگشت به تهران سقوط کرد.

در این سانحه که در روز 7 مهرماه اتفاق افتاد محمد جهان آرا فرمانده ی سپاه پاسداران خرمشهر، جواد فکوری فرمانده ی نیروی هوایی ارتش، یوسف کلاه دوز قائم مقام فرماندهی سپاه پاسداران، ولی الله فلاحی رییس ستاد مشترک ارتش، موسی نامجو وزیر دفاع  و نماینده ی حضرت امام خمینی (ره) در شورای عالی دفاع، که همگی در طراحی و اجرای عملیات شکست حصر آبادان شرکت داشتند به همراه تنی چند از افسران و همراهان به شهادت رسیدند.