کربلای پنج

کربلای پنج

انهدام قوی ترین دژ دشمن

 

بخاطر دست نیافتن ایران به اهداف پیش بینی شده در عملیات کربلای چهار، بحران بزرگی برای فرماندهان جنگ به وجود آمده بود. از طرفی با آمادگی یگان ها و نیروهای داوطلب برای انجام عملیاتی دیگر طرح عملیات کربلای پنج در مدتی اندک، یعنی دوازده روز ریخته شد.

 چیزی که اوضاع را به هنگام انتخاب منطقه ی عملیاتی پیچیده و دشوار می ساخت، این بود که در چنین شرایطی تنها انجام یک عملیات نمی توانست راهگشا باشد. بلکه در عین حال عملیات می بایست از شرایط تضمین پیروزی و همچنین شرایط و ویژگی های لازم مناطق آزاد شده به سود جمهوری اسلامی بهره مند باشد. هشت ماه و اندی وقت و سرمایه گذاری نسبتا وسیع جمهوری اسلامی، نیروی انسانی، امکانات و ... برای طراحی و انجام عملیات گسترده و بخصوص شیوه ی تبلیغاتی و طرح مسئله ی عملیات سرنوشت ساز تا حد زیادی توقع همگان را نسبت به دستآوردهای عملیات آینده بالا برد و تلقی خاصی را نسبت به سرنوشت جنگ در بین مردم پدید آورد.

توقف نبرد در کربلای چهار و اعلام آن بعنوان یک عملیات محدود ابهاماتی را می توانست در اذهان بوجود آورد که تبلیغات ناخوشایندی را در پی داشت. ولی عملیات کربلای پنج که در تاریخ نوزدهم دی ماه 1365 با رمز یا زهرا س آغاز شد، تا اندازه ای انتظارات مردم را برآورده ساخت.

این عملیات تا پایان سال 1365 ادامه یافت و به لحاظ مقاومت و جنگندگی نیروهای ایران، در شرایط بسیار مشکل و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن، یکی از بزرگترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می شد.

منطقه عمومی شرق به خاطر اهمیت سیاسی و نظامی آن همواره جایگاه قابل توجه در اندیشه ی طراحان جنگ داشته است. پس از فتح خرمشهر تسلط بر شلمچه بعنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره در زمره اهداف قوای نظامی ایران قرار گرفت و کربلای پنج بهترین زمان برای عملی ساختن این ایده بود.

حمله در ساعت 1 و 35 دقیقه بامداد آغاز شد. پیشروی سریع نیروها از سیل بند و مواضع دشمن در شرق کانال ماهی و سپس عبور از این کانال و توسعه ی وضعیت نیروهای خودی نشانگر غافلگیری دشمن در این محور بود.

اخبار و اطلاعات واصله نیز حکایت از وضعیت نسبتا مناسب و خوب نیروها میکرد. ادامه ی این تلاشها در روز نخست منجر به تصرف مثلث غرب کانال زوجی شد؛ همچنین در محور پنج ضلعی تلاش دشمن منحصرا مقاومت در یک قرارگاه فرماندهی تیپ بود و قوای ایرانی توانستند بیشتر پایگاه های موجود در این محور را به تصرف خود در بیاورند.  درگیری در جزیره اوبارین در ساعات نخستین عملیات بیشتر به این منظور بود که دشمن احساس کند در سراسر خط درگیری وجود دارد تا فرصت تمرکز نیرو را نداشته باشد. همچنین در پاسگاه موویان که جناح راست عملیات بود، رزمندگان توانستند این پاسگاه را به تصرف خود درآورند.

در روزهای بعد پاتک های سنگین دشمن در منطقه و از محور های مختلف آغاز شد و از طرفی عملیات و درگیری نیروهای خودی نیز ادامه پیدا کرد. در مجموعه مقاومت و ایستادگی نیروها در زیر آتش شدید دشمن با وجود کمبود مهمات و بسته شدن چند راه تدارکاتی و کمک رسانی بی نظیر بود.

در محور کانال پروش ماهی این درگیری به اوج خود رسید و تنها جاده ی ارتباطی که به رزمندگان مستقر در این محور آذوقه و مهمات می رساند، بی وقفه زیر آتش سنگین عراق بود.

گذشته از نقش اساسی عملیات کربلای پنج در پیدایش یک امکان تازه برای اجرای آتش پی در پی بر روی شهر بصره همزمان با جنگ شهرها تلاشی وسیع تر برای انهدام قسمت دیگری از ارتش عراق حتی بیشتر از فاو از جمله دست آوردهای مهم نظامی کربلای پنج بود.

 انهدام دشمن در کربلای پنج به مراتب بیشتر از والفجر8 بود، به گونه ای که حتی تحلیلگران غرب ناچار به اعتراف گوشه ای از این مسئله شدند. شلمچه به منزله  یکی از قوی ترین دژهای دشمن محسوب می شد و این برای ارتش عراق به منزله ی دیواری غیر قابل نفوذ بود و همین اعتماد بیش از اندازه نسبت به منطقه تاثیر بسزایی در غافل گیری دشمن داشت.

این عملیات با انجام چندین عملیات محدود که بعدها عملیات تکمیلی نام گرفت کامل شد. این عملیات باعث تثبیت و ترمیم خطوط پدافندی نیروهای ایرانی گردید. در رأس اهداف عملیات تکمیلی، پنج هدف عمده قرار داشت: 1- تکمیل و ترمیم خط پدافندی خودی در نهر جاسم 2- توسعه و تثبیت نهایی سر پل منطقه غرب نهرجاسم و پیشروی عمده به سوی کانال زوجی 3- تصرف مجدد سرپل غرب کانال ماهی و گرفتن جناح اساسی از دشمن 4- حضور موثر و تهدید منطقه استراتژیک شرق کانال زوجی 5- انهدام بخش وسیعی از امکانات و نفرات دشمن

در عملیات کربلای پنج بیش از 80 فروند هواپیما، 700 دستگاه تانک و نفربر، 250 قبضه توپ صحرایی و ضد هوایی، صدها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین، 1500 دستگاه خودرو، 400 دستگاه انواع ادوات مهندسی رزمی، مقدار زیادی سلاح سبک و مهمات دشمن منهدم شد. همچنین در این عملیات 81 تیپ و گردان مستقل دشمن منهدم و 34 تیپ و گردان نیز آسیب کلی دید. تعداد کشته و زخمی ها و اسرای عراق بالغ بر 42700تن بود؛ علاوه بر آن 220 دستگاه تانک و نفربر، 500 دستگاه خودرو، 85 قبضه انواع توپ، هزاران قبضه سلاح  های سبک و سنگین و مقدار زیادی مهمات نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.

در این عملیات بزرگ و طولانی که با سنگین ترین و بیشترین پاتک های دشمن توام بود، چندین تن از فرماندهان برجسته ی ایرانی مانند حسین خرازی فرمانده لشکر 14 امام حسین ع از اصفهان، یدالله کلهر قائم مقام لشکر 27 محمد رسول الله ص  از تهران، عبدالله میثمی نماینده حوزه نمایندگی حضرت امام رض در قرارگاه کربلا و برخی دیگر به شهادت رسیدند.

برای شنیدن مطلب بصورت صوتی اینـــجا کلیک کنید.